Xây dựng mô hình đào tạo lại nguồn nhân lực thư viện đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại Việt Nam - tiếp cận từ giác độ hoàn thiện thể chế

Abstract

Chuyển đổi số tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, mang lại nhiều cơ hội và tạo ra những thách thức đến những ngành, nghề khác nhau trong xã hội đặt ra vấn đề cho các chủ thể quản lý phải ban hành các chính sách để ứng phó và thích ứng với những biến. Thư viện là một trong những lĩnh vực chịu nhiều tác động của chuyển đổi số từ cách thức triển khai các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ đến phương thức cung cấp sản phẩm và dịch vụ thư viện, đòi hỏi các thư viện cần có sự chuyển đổi, trong đó bước đầu tiên của sự chuyển đổi đó là nguồn nhân lực. Trọng tâm của việc phát triển nguồn nhân lực thư viện để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số chính là công tác đào tạo lại nguồn nhân lực hiện nay. Để công tác này được diễn ra một cách hiệu quả và bài bản, cần đến sự có mặt của các yếu tố như: thể chế, nguồn lực để tổ chức, chất lượng, hiệu quả hoạt động đào tạo lại… Trong số những nhân tố này, yếu tố về thể chế được xem là yếu tố khởi đầu để thông qua đó hình thành nên một mô hình đào tạo lại nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu đặt ra. Nghiên cứu tập trung vào lý do cần đào tạo lại nguồn nhân lực thư viện, những yêu cầu đặt ra đối với nguồn nhân lực trong chuyển đổi số, các thể chế thúc đẩy đào tạo lại nguồn nhân lực thư viện. Từ cách tiếp cận từ giác độ thể chế, nghiên cứu chỉ ra những bất cập trong mô hình đào tạo lại nguồn nhân lực tại Việt Nam với sự chồng chéo trong chức năng, nhiệm vụ về đào tạo lại nguồn nhân lực, chưa có tính liên kết giữa các tổ chức đào tạo lại nguồn nhân lực. Từ những bất cập này, nghiên cứu đã đề xuất mô hình đào tạo lại nguồn nhân lực dựa trên tiếp cận lý thuyết hệ thống với việc xác định chủ thể điều khiển hệ thống cũng như tạo lập mối liên kết giữa các phần tử - là các tổ chức thực hiện chức năng đào tạo lại trong mô hình đào tạo lại nguồn nhân lực cùng với đó là những định hướng hoàn thiện thể chế với trọng tâm là một chiến lược đào tạo lại nguồn nhân lực.