Mô hình biên mục cho hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam trong kỷ nguyên số

Abstract

Sự phát triển của công nghệ thông tin trong kỷ nguyên số đã tác động mạnh mẽ tới mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trong đó có hoạt động thông tin - thư viện. Nó đang làm mờ đi ranh giới vật lý giữa các thư viện, giúp các thư viện xích lại gần nhau hơn. Điều này đòi hỏi việc liên thông, liên kết với nhau để cùng sử dụng chung các nguồn lực thư viện trong đó phải kể đến sự liên kết trong biên mục xử lý tài liệu, một phần đó là biên mục tập trung. Biên mục tập trung trên cơ sở hợp tác giữa các thư viện đang là xu hướng và giải pháp hữu hiệu của nhiều quốc gia trên thế giới, là một trong những hoạt động tất yếu của quá trình liên kết giữa các thư viện, yếu tố đảm bảo liên thông thư viện. Là một hệ thống thư viện được hình thành rộng khắp ở 63 tỉnh thành trên toàn quốc với nhiều cấp thư viện khác nhau, hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam cũng cần nghiên cứu và triển khai áp dụng mô hình này để đáp ứng được các yêu cầu mới trong kỷ nguyên số. Bài viết đề cập tới các nội dung sau: lợi ích của biên mục tập trung, hợp tác trong kỷ nguyên số; thực trạng biên mục trong hệ thống thư viện công cộng Việt Nam và một số khó khăn trong hoạt động biên mục tập trung (thiếu cơ chế chính sách, chưa có sự thống nhất trong việc áp dụng các chuẩn biên mục, hạ tầng công nghệ thông tin chưa có sự đầu tư đồng bộ, thiếu sự hợp tác giữa các thư viện, các mô hình biên mục tập trung đang áp dụng không còn phù hợp). Trên cơ sở phân tích các khó khăn trong hoạt động biên mục tập trung của hệ thống thư viện công cộng, bài viết đề xuất mô hình biên mục tập trung cho hệ thống thư viện công cộng Việt Nam trong kỷ nguyên số.