Bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc Dao trong bối cảnh di dân, tái định cư phục vụ xây dựng Thủy điện Tuyên Quang

Abstract

Việc xây dựng các công trình thuỷ điện sẽ góp phần cung cấp điện năng cho địa phương nói riêng, cả nước nói chung, mặt khác cũng đem lại nguồn thu đáng kể cho ngân sách các tỉnh, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Đặc thù của các dự án thủy điện được triển khai chủ yếu tại các tỉnh miền núi, nơi đồng bảo các dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời. Vì vậy, việc di dời, tái định cư phục vụ xây dựng thủy điện sẽ dẫn đến những thay đổi không nhỏ về sinh kế, phong tục, lối sống, cũng như bản sắc văn hóa của đồng bảo. Dự án di dân ở khu vực lòng hồ thủy điện Tuyên Quang (LHTĐTQ) được thực hiện từ năm 2002 - 2006. Đến nay, cuộc sống của đồng bảo các dân tộc trong đó có người Dao tại nơi tái định cư (TĐC) đã tương đối ổn định. Tuy nhiên, với những thay đổi về môi trường tự nhiên và xã hội, chắc chắn đã và sẽ có rất nhiều thách thức, biến đổi đối với cuộc sống của họ. Khoảng thời gian gần 15 năm đã đủ để cho thấy một cái nhìn tương đối toàn diện về đời sống kinh tế, xã hội, đặc biệt là văn hóa của người Dao ở nơi TDC. Để phát triển bền vững, bên cạnh việc tăng trưởng kinh tế, ổn định đời sống xã hội, bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống là rất quan trọng. Vấn đề này đối với các cộng đồng TĐC cảng tối cần thiết.