Vai trò của cộng đồng trong việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa phi vật thể thờ mẫu đền Bắc Lệ, Lạng Sơn

Abstract

Bài viết này dựa trên tư liệu điều tra điền dã dân tộc học qua nghiên cứu trường hợp tại đền Bắc Lệ (xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn) qua các mùa lễ hội năm 2016, 2018, 2019. Vấn đề chủ động dung hợp văn hóa giữa người Việt với văn hóa dân tộc Tày, Nùng ở bản đên được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tiêu biểu là các hình thức thực hành nghi lễ, lễ hội và hệ thống các vị thánh của đạo Mẫu được thờ trong đền. Đặc biệt, trong những năm gần đây, chính quyền địa phương và cộng đồng đã có những hoạt động tích cực và đóng vai trò quan trọng trong việc trao truyền, lưu giữ và phát triển các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của tín ngưỡng thờ nữ thần ở ngôi đền này và nơi đây đã trở thành điểm văn hóa du lịch tâm linh nổi tiếng ở tỉnh Lạng Sơn. Chính quyền địa phương và cộng đồng người Việt, Tày, Nùng ở xã Tân Thành đã cùng nhau tạo dựng bản sắc văn hóa thông qua hình thức thờ cúng, tổ chức lễ hội thường niên theo định hướng: đoàn kết dân tộc, tạo dựng bản sắc văn hóa nhằm ổn định tình hình an ninh, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương.