Cửa Cờn ở Nghệ An và di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Tử Vị Thành Nương

Abstract

Việt Nam là một quốc gia có đường bờ biển dài. Gắn bó với nhiều thể hệ người Việt, biển không chỉ mang lại nguồn sống mà còn ảnh hưởng đến diễn trình lịch sử, văn hóa dân tộc và đời sống tâm linh – tin ngưỡng của ngư dân. Là một thương cảng ở Bắc Miền Trung Việt Nam, Cửa Còn (xã Quỳnh Phương, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An) không chỉ là nơi giao thương của các thuyền buôn trong và ngoài nước xưa kia, là nơi trú ngụ của thuyền cả trong và ngoài địa phương, mà còn là hạt nhân văn hóa của tin ngưỡng thờ nữ thần biển có nguồn gốc từ Trung Hoa du nhập vào nước ta, đó là tin ngưỡng thờ “Tử vị Thánh nương". Tiếp cận từ góc nhìn nhân học sinh thái nhân văn, dựa trên không gian của Của Còn trong lịch sử, bài viết bàn về di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Tử vị Thánh Nương ở đền Còn: từ truyền thuyết về Tứ vị Thánh nương đến các giá trị di sản văn hóa phi vật thể ở đền Còn trong xã hội đương đại, công năng xã hội và sự thừa nhận của quốc gia qua lễ hội đền Cờn..., góp thêm một góc nhìn về tin ngưỡng dân gian hình thành và phát triển gắn với một thương cảng khu vực Bắc Trung Bộ.