- Article
Authors: Nguyễn, Thị Yên (2023) - Tín ngưỡng Tứ phủ của người Việt được hình thành lâu dài trong diễn trình lịch sử, gắn với
những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, góp phần làm nên nét đặc trưng cho văn hóa tín
ngưỡng Việt Nam. Tuy nhiên, từ sau khi được ghi danh là Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện
của nhân loại, nảy sinh không ít các vấn đề liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ và phát huy tín
ngưỡng này. Bài viết này phân tích quan điểm của UNESCO về vai trò của nhà nước và cộng đồng
trong bảo vệ, phát huy di sản văn hóa phi vật thể và việc vận dụng vào chính sách bảo vệ di sản
văn hóa của Việt Nam. Trên cơ sở đó, chúng tôi thảo luận các vấn đề nảy sinh từ thực tiễn quản lý,
bảo vệ, phát huy di sản văn hóa thực hành tín ngưỡng Tứ phủ từ sau khi ghi danh qua các vấn đề:
xác định giá trị d...
|
- Article
Authors: Nguyễn, Sỹ Toản (2023) - Là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước, với truyền thống lịch sử hơn nghìn năm
văn hiến, Hà Nội có một kho tàng di sản văn hóa đặc sắc, phong phú, đa dạng, với gần 6.000 di
tích lịch sử - văn hóa (di sản văn hóa vật thể) và 1.793 di sản phi vật thể. Đó là sự kết tinh bản sắc
văn hóa dân tộc, là nguồn tài nguyên vô giá, là nền tảng vững chắc trong quá trình hội nhập và
sáng tạo những giá trị văn hóa mới. Với kho tàng di sản vô cùng quý giá này, đòi hỏi Hà Nội phải
có nguồn nhân lực quản lý di sản văn hóa đủ mạnh, đáp ứng cả về số lượng và chất lượng để bảo
vệ, khai thác và phát huy hiệu quả giá trị di sản văn hóa của Hà Nội trong bối cảnh toàn cầu hóa
và hội nhập quốc tế.
|
- Article
Authors: Nguyễn, Thị Hạnh (2023) - Hát Xẩm là một thể loại âm nhạc dân gian độc đáo, có lịch sử lâu đời (khoảng từ thế kỷ XIV),
được người khiếm thị sử dụng làm nghề kiếm sống nơi bến đò, khu chợ hay góc phố, đường quê…
Những người hát Xẩm thường tổ chức thành các phường, hội để truyền nghề, phát triển nghề
nghiệp và giúp đỡ lẫn nhau trong đời sống. Đặc tính phường hội của nghệ thuật Hát Xẩm thể hiện
sự liên kết, cách thức tổ chức biểu diễn theo nhóm, hội nhằm duy trì tổ chức phường nghề, cũng như
nghề Hát Xẩm truyền thống của cha ông. Bài viết này đề cập đến đặc điểm phường, hội của nghệ
thuật Hát Xẩm, đồng thời, phân tích các thuộc tính, hoạt động và sự phân công, liên kết trong tổ
chức phường, hội Hát Xẩm ở một số địa phương hiện nay (qua các câu lạc bộ Xẩm ở Hà Nội, Ninh
Bình). Từ đó, bài viết gợi...
|
- Article
Authors: Đinh, Công Tuấn (2023) - Nghề mây tre đan ở nước ta có truyền thống lâu đời, tạo ra nhiều loại sản phẩm có chất lượng
và đã có thương hiệu để xuất khẩu, trong đó, phải kể đến những sản phẩm mây tre đan của làng
nghề Phú Vinh. Hoạt động của làng nghề đã góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế, hiện đại hóa nông
nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, cũng như không ít làng nghề mây tre đan
khác, Phú Vinh đang gặp nhiều khó khăn về nguồn nguyên liệu, vốn, công nghệ, quản lý, tổ chức
sản xuất và phát triển thị trường tiêu thụ. Chính vì vậy, cần có sự phối hợp của các cơ sở sản xuất,
kinh doanh, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng để làng nghề này có những định
hướng phát triển mới phù hợp với nhu cầu thị trường hiện nay
|
- Article
Authors: Nguyễn, Thị Huệ; Lê, Đình Tân (2023) - Di sản công nghiệp được nhiều nước trên thế giới xem như một loại di sản văn hóa, tuy nhiên,
trong Luật Di sản văn hóa của Việt Nam hiện nay chưa công nhận tính pháp lý của di sản công
nghiệp. Do vậy, việc bảo tồn hệ thống di sản công nghiệp gắn với những dấu mốc lịch sử quan trọng
của đất nước còn nhiều hạn chế. Xuất phát từ nghiên cứu về thực trạng di sản công nghiệp ở thành
phố Hà Nội đang trong giai đoạn chuyển đổi và di dời, bài viết này đưa ra một số định hướng
nhằm bảo tồn và tái sử dụng di sản công nghiệp trong phát triển công nghiệp văn hóa của thành
phố Hà Nội, trong đó, có thể quy hoạch, tái sử dụng di sản công nghiệp theo ba mô hình, bao gồm:
1) Mô hình chuyển đổi các di sản công nghiệp thành Bảo tàng văn hóa công nghiệp; 2) Mô hình
bảo tàng di sản công n...
|
- Article
Authors: Trịnh Thị Năm (2023) - Tài liệu lưu trữ là nguồn di sản văn hóa vô giá, chứa đựng những thông tin xác thực về nhiều
sự kiện thuộc mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Kho tài liệu lưu trữ này không chỉ phục vụ công
tác nghiên cứu lịch sử mà còn có giá trị nhất định trong phát triển kinh tế - xã hội. Hà Nội là địa
phương có nguồn tài liệu lưu trữ phong phú và đa dạng; việc bảo tồn và phát huy giá trị của hệ
thống tài liệu lưu trữ ngày càng được quan tâm. Trên cơ sở nghiên cứu thực tế, bài viết phân tích
thực trạng phát huy giá trị tài liệu lưu trữ trong các di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn Hà Nội,
làm rõ những khó khăn, từ đó, đề xuất giải pháp góp phần tăng cường nhận thức cũng như thu hút
sự chú ý của người dân và cộng đồng xã hội về giá trị nhiều mặt của các tài liệu lưu trữ, đồng thời,...
|
- Article
Authors: Đinh, Thị Thanh Huyền; Trần, Thị Hồng (2023) - Nằm trong vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, Tam Sơn là một làng Quan họ gốc của Bắc Ninh, có
bề dày truyền thống lịch sử - văn hóa. Lễ hội truyền thống làng Tam Sơn là một lễ hội độc đáo,
chứa đựng những giá trị quan trọng về lịch sử, văn hóa, đạo đức, tâm linh. Lễ hội Tam Sơn không
chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh phong phú của người dân bởi đặc tính tiêu biểu của “Tam giáo đồng
nguyên”, mà còn là một bảo tàng sống động về di sản văn hóa của địa phương. Thông qua việc duy
trì tổ chức lễ hội, truyền thống lịch sử và văn hóa của cộng đồng được gìn giữ và lưu truyền qua các
thế hệ. Trong những năm gần đây, trước những biến động về kinh tế - xã hội, lễ hội làng Tam Sơn
đã có những thay đổi, đáng chú ý là sự mai một của một số yếu tố văn hóa truyền thống vốn là đặc
trưng văn hóa củ...
|
- Article
Authors: Vũ, Hồng Thuật (2023) - Giấy bản (còn gọi là giấy dó) là loại hình di sản văn hóa dân gian của người Dao đỏ ở Hà
Giang. Trải qua vài trăm năm, đồng bào đã gìn giữ, trao truyền, kế tục, phát triển nghề làm giấy
thủ công truyền thống ngày càng phát triển. Kỹ thuật làm giấy của người Dao khá phức tạp, nó đòi
hỏi người thợ phải có kinh nghiệm: từ quy trình khai thác, chế biến nguyên liệu đến kỹ thuật làm
giấy đều phái rất lành nghề. Bằng phương pháp tiếp cận nghiên cứu nhân học văn hóa, bài viết
khảo tả các yếu tố kinh tế, văn hóa, xã hội, phong tục tập quán gắn với nghề làm giấy thủ công và
việc sử dụng sản phẩm trong đời sống cộng đồng, từ đó làm cơ sở khoa học nhận diện di sản văn
hóa giấy của người Dao đỏ hiện nay
|
- Article
Authors: Phạm, Thu Hằng (2023) - Điều khắc than đá là một nghề thủ công mỹ nghệ mang tính độc đáo ở tinh Quảng Ninh. Mặc dù, hiện nay chưa được công nhận là nghề thủ công truyền thống; song trên thực tế, nghề điêu khắc than đá vẫn được duy trì, hiện hữu trên địa bàn tinh với những đặc điểm riêng có, khác biệt về sự ra đời, nguồn gốc xuất thân của người làm nghề, quá trình tồn tại, chất liệu, kỹ thuật tạo tác, hình thành sản phẩm...
|